شناسنامه جلسه
- عنوان جلسه: جلسه دوم – آشنایی با ماهی ها
- ابزارهای کمک آموزشی:
- زمان تقریبی:
- کارگاه: کارگاه گستره آفرینش
جلسه دوم
آشنایی با ماهی ها
بک گروه بزرگ از مخلوقات خداوند ماهی ها هستند.
.
ماهی نام یک دسته از جانداران خون‌سرد آبزی است.
.
.
تقریبا در هر محیط آبی می توان ماهی پیدا کرد.
.
.
اگر یادتان باشد مهره داران آنهایی هستند که ستون فقرات دارند.
.
.
بیشتر ماهیان خونسردند .
.
معنی آن این است که نمی توانند حرارت بدن خود را تولید کنند.
.
.
پوست بدن ماهیها از پولک پوشیده شده‌است و لغزنده است.
.
.
ماهیها در آب تخم‌ریزی می‌کنند و از هر تخم یک ماهی متولد می‌شود.
.
مشاهده فیلم تخم گذاری ماهی ها
.
.
.
.
همه ماهیها از آبشش برای دریافت اکسیِژن از آب استفاده می کنند.
.
.
ماهیها به کمک باله در آب حرکت می‌کنند
که هنگام دور زدن از باله‌های سینه‌ای و هنگام حرکت سریع از باله دمی استفاده می‌کنند.
.
.
به نظر شما خداوند چند گونه ماهی آفریده است؟
.
ماهی ها ۳۳۱۰۰ گونه دارند که در میان مهره داران گسترده ترین گونه جانوری هستند.
.
.
با هم بعضی از گونه های دیگرماهی را ببینیم.
.
.
چه رنگها وشکلهای متنوعی دارند.
.
.
ماهی ها چه می خوردند ؟
.
داشتن آرواره به ماهیها اجازه می‌دهد تا گروه‌های گوناگونی از مواد خوراکی را مصرف کنند.
.
از گیاهان گرفته تا موجودات زنده دیگر مثل ماهیهای کوچکتر.
.
.
روش شنا کردن همه ماهیها یکسان نیست!
.
برای نمونه ماهی‌هایی مانند تُن، آزاد و گیش ماهیان در یک ثانیه میتوانند ۱۰ تا ۲۰ برابر طول بدن خود را شنا کنند.
.
در حالی که پرتو ماهیها و مار ماهیان در یک ثانیه نمی‌توانند بیش از نیمی از طول بدن خود را شنا کنند.
.
.
ماهیها به سه دسته تقسیم می شوند:
.
ماهیهای بدون آرواره
.
ماهیهای غضروفی
.
ماهیهای استخوانی
.
ماهی های غضروفی
.
ماهیان غضروفی دارای ستون مهره و آرواره غضروفی هستند.
.
این ماهیان دارای آرواره بسیار قوی و به جای دندان دارای صفحات دندانی بر روی آرواره های خود هستند.
.
ماهیهای غضروفی بزرگترین وماهرترین شکارچیان دریا هستند.
.
.
ماهی های استخوانی
.
ماهیان استخوانی بزرگترین گروه از ماهیان دریایی هستند که :
.
اسکلت استخوانی داشته ، دارای آرواره ( گاهی با دندان بر روی آرواره) و سرپوشش های آبششی بوده
.
و نیز اکثرا پوست بدن آنها از فلس پوشیده شده است.
.
.
ماهی های بدون آرواره
.
ماهیان بدون آرواره گروه بسیار کوچکی از ماهیان هستند که تنها دارای دو خانواده می باشند.
.
این ماهیها فاقد آرواره بوده و توسط دهان از طریق عمل مکش تغذیه می کند.مانند مار ماهی.
.
.
ماهی یکی از منابع خوراکی با اهمیت برای انسانهاست.
.
.
پرورش ماهی می تواند یک شغل خوب باشد.
.
.
پرورش انواع مختلف آبزیان جانوری و گیاهی در محیط‌های آبی را آبزی پروری می‌گویند.
.
آبزی پروری شامل پرورش و تولید انواع آبزیان خوراکی، زینتی، دارویی و صنعتی در آبهای شور، نیمه شور، و شیرین است.
.
بسیاری از منابع آبی وجود دارند که بلا استفاده مانده اند و از آنها می توان برای تولید ماهی یا سایر آبزیان استفاده کرد.
.
ماهیگیری به عنوان ورزشی که در طبیعت انجام می شود ،
.
می تواند کمک خوبی برای تقویت جسم وروح انسان باشد.
.
.
برخی، ماهی را برای فروش به عنوان حیوان خانگی صید می‌کنند و در آکواریوم‌ها به نمایش می‌گذارند.
.
ماهی های عجیب و غریب
.
دلفین‌ها شنا‌گران، غواصان و شیرجه زنان خیلی ماهری هستند.
.
برخی از آنان میتوانند مسافت ۴۰ کیلومتر را در نیم ساعت طی کنند
.
و یا ۳۰۰ متر به عمق دریا بروند و ۶ متر به بیرون از سطح آب بپرند
.
و البته نوع خاصی از آنان میتوانند ۳۰ دقیقه نفس خودشان را حبس کنند.
.
.
.
نکاتی جالب در مورد دلفین ها
.
آنها فرزندانشان را زنده به دنیا می آورند وبه آنها شیر می دهند.
.
دلفین ها موجوداتی اجتماعی هستند.
.
شنوایی بسیار قوی، توانایی دید بسیار بالا وحس لامسه پیشرفته دارند.
.
آنها هوش بالایی دارند ومی توانند امواج صوتی تولید کنند.
.
.
.
طوطی ماهی رنگین کمان، هنگام استراحت شبانه، نوعی تار به نام لباس شب به دور خود می بندد.
.
.
ماهی تیرانداز می‌تواند با پرتاب قطرات آب بسوی حشرات، آنها را به داخل آب انداخته وبخورد.
.
.
باله‌های عقرب ماهی ، دارای شعاعهای باله بلند وجدا از یکدیگرست که بعضی از آنها سمی می باشند.
.
.
ماهی دمنده مثل جوجه تیغی می تواند شکم خود را باد کرده وخارهای روی بدنش را بصورت گسترده نگهدارد تا دشمن نتواند آن را ببلعد.
.
.
با یکی دیگر از عجایب خلقت در دنیای ماهیها آشنا شویم.
.
اقیانوس‌ها دنیایی شگفت‌انگیز، پر از رنگ‌های متنوع و درخشان در زیر آب هستند.
.
رنگ‌هایی که برای موجودات کف اقیانوس‌ها در هنگام خطر، امکان استتار و گاهی امکان خودنمایی و ازدیاد نسل را فراهم می کنند.
.
به عنوان مثال یکی از ابزارهای مهم ماهیان نر برای جلب توجه ماهیان ماده استفاده از همین رنگ‌هاست.
.
ماهیان نر با قرار گرفتن در کنار رنگ‌های متضاد و کاملا متفاوت خود را انگشت نما کرده و توجه جنس ماده را به خود جلب می‌کند.
.
یک نوع ماهی بادکنکی کوچک موسوم به ماهی بادکنکی ژاپنی وجود دارد که از این امتیاز محروم است.
.
این ماهی کاملا بی رنگ و نما است و نمی تواند با این روش ماهی ماده را به سمت خود جلب کند.
.
در دهه ۱۹۹۰ در ژاپن و در کف دریا طراحی های بی نظیر دایره ای شکلی کشف گردید که هیچ کسی علت آن را
.
نمی دانست و خالق این اثر بی همتا را نمی شناخت.
.
بعد از گذشت دهه ها سرانجام راز این نقاشی های رمز آلود کشف گردید.
.
در واقع خالق این آثار هندسی زیبا همان ماهی های نر بادکنکی ژاپنی بودند که از این طریق توجه ماده را به خود جلب می کردند.
.
خداوند سبحان به این ماهی هنری آموخته تا آن ضعفی را که در مقایسه با سایر ماهیان دارد بتواند بپوشاند.
.
مشاهده فیلم زیبای ماهی مهندس
.
.
روشی که این ماهی برای جلب توجه جفت خود بکار می برد بسیار حیرت انگیز و شگفت آور است.
.
وی با طراحی سازه ای بی نظیر که دارای ساختاری بسیار پیچیده با طرح های بی نظیر هندسی است توجه ماده را به خود جلب می کند.
.
سازه ای که شاید نظیر آن را هیچ حیوان دیگری در طبیعت نمی تواند بیافریند.
.
ماهی های هم مهاجرت می کنند. !
.
مهاجرت ماهی ها
.
محیط آبی که ماهی ها در آن زندگی می کنند دارای وضع ثابت نبوده ، بلکه همواره تغییرات در آن صورت می گیرد.
.
از طرف دیگر در خود ماهی ها نیز بر اثر رشد ونمو، تغذیه و سایر علل ، تغییراتی پدیدار می گردد .
.
نتیجه اینکه ماهی برای برقراری موقعیت مناسب با شرایط جدید ، ناچار است به هر سو حرکت کند.
.
بنابراین نه فقط تغییرات محیط خارج بلکه تغییرات محیط داخلی نیز ماهی را بحرکت و تلاش به جوانب وامیدارد.
.
اگر حرکت ماهی طولانی و برای مسافت زیاد و در زمان معینی صورت گیرد ، آنرا مهاجرت می نامند.
.
ماهی سالمون به کمک میدان مغناطیسی زمین مهاجرت می کند؟
.
محققان و ماهی گیران همواره با این معما روبرو بوده اند که چگونه ماهي سالمون بعد از طی مسافتی طولاني راهش را به سوي رودخانه هاي محل زندگيش پيدا مي كند.
.ماهي سالمون كلمبيايي هنگام مهاجرت معمولاً ۶۵۰۰ كيلومتر را به سوي اقيانوس ها شنا مي كند و پس از سال ها به رودخانه اي كه در آن جا متولد شده برمي گردد.
.
محققان براي كشف اين كه اين ماهي چگونه پس از طي چنین مسافت طولاني ای راهش را به زادگاهش پيدا مي كند داده هاي ۵۶ ساله درباره مسيرهاي حركتش را بررسي كردند
.
و آن را با شدت ميدان مغناطيسي زمين در نقاط محوري مسير مهاجرتش مقايسه كردند.
.
به این ترتیب نتیجه گرفتند که استفاده از میدان مغناطیسی زمین به ماهی سالمون در یافتن مسیرش کمک می کند.
.
زمین يك میدان مغناطیسی دارد که با دور شدن از استوا ضعيف مي شود و شدت میدان مغناطیسی در هر مكان ويژه منحصربفرد است و سال به سال كمي متفاوت می شود.
.
.
دایره شدن ماه ها:
.
یک راه برای در امان ماندن ماهیهای کوچک این است که گروهی ودایره وار شنا کنند.
.
این دایره های براق پر از ماهی های کوچک برای شکارچی مثل یک ماهی غول پیکر است و جدا کردن یکی از بقیه کار خیلی سختی است.
.
وقتی ماهی ها در یک گروه جمع می شوند و باهم شنا می کنند در مقابل یک ماهی بزرگتر ویا هر تهدید دیگر امکان گیر افتادن ماهی ها کم می شود و شانس زنده ماندن بیش تری دارند.
.
.
نام ماهی در قرآن «حوت »است.
.
و از ماهی در آیات ۶۱ سوره ی مبارکه‌ی کهف، ۱۶۳ سوره ی مبارکه‌ی اعراف ، ۱۴۲ و ۱۴۴ سوره ی مبارکه‌ی صافات و ۴۸ سوره ی مبارکه‌ی قلم نام برده شده است.
.
آیه ی ۶۱ سوره ی کهف :این آیه به داستان حضرت موسی و خضر (ع) اشاره دارد.
.
آیه ی ۱۶۳ سوره ی اعراف:این آیه به سرگذشت قوم بنی اسرائیل اشاره دارد که در ساحل دریا زندگی می کردند.
.
آیه های سوره ی صافات به داستان حضرت یونس (ع)و قومش اشاره می کند.
.
آیه ی ۴۸ سوره قلم :
.
این آیه به پیامبر اسلام (ص)خطاب می کند و از آنجا که سرسختی و بی منطقی دشمنان اسلام ، گاه چنان قلب پیامبر (ص)را می فشرد که امکان داشت در مورد آنها نفرین کند
.
خداوند در این آیه پیامبر (ص)را به صبر و شکیبایی امر می کند.
.
بعضی ماهیها خیلی کوچک هستند.
.
.
بعضی ماهیها خیلی بزرگ هستند.
.
.
ادامه جلسات:
گستره آفرینش _ جلسه سوم _ آشنایی با خزندگان
